Het overlastseizoen van de eikenprocessierups is begonnen. De eerste rupsen hebben vanaf de eerste week van juni brandharen die voor overlast kunnen zorgen bij mensen en dieren.

Door de zeer koude lente is de ontwikkeling van de eikenprocessierups drie weken later dan vorig jaar. De combinatie van een warmtepiek eind maart en de kou daarna, heeft voor een grote spreiding in ontwikkeling van de rupsen gezorgd. De eerste eikenprocessierupsen bereikten rond 31 mei het vierde larvestadium. Uit een eerste inventarisatie blijkt dat zo’n vijftien procent van de rupsen inmiddels zo ver is. Deze rupsen hebben naast de grote, met het oog zichtbare en onschadelijke haren die ze gelijk al hebben als ze uit het ei komen, nu ook de minuscule brandharen die voor overlast kunnen zorgen. De rupsen die nu in het vierde stadium zitten zijn vooral rupsen die aan de zuidkant van bomen zitten. Rupsen die op schaduwrijke plekken zitten, zijn over het algemeen nog niet zo ver. De meeste rupsen aan de noordkant zitten overigens nog in het tweede en derde larvestadium.

Door de bestrijdingsmethodes hebben we al veel eiken preventief bestreden met een biologisch middel. Hiermee kunnen we veel overlast afvangen maar helaas niet alles. In de maanden juni, juli en augustus hebben de rupsen op inlandse eikenbomen brandharen. Contact met de beharing van deze rupsen kan klachten veroorzaken als jeuk, huiduitslag, en/of irritatie aan ogen of luchtwegen. De aanwezigheid van een nest hoeft overigens niet direct tot overlast van de rupsen leiden. De (brand)haren die de jeuk en bulten veroorzaken bij mens en dier, worden door de rupsen alleen in stresssituaties losgelaten. Als de rups met rust wordt gelaten, zullen ze deze niet gauw loslaten en is de kans op klachten minimaal.

Gezondheidsklachten
Het venijn van de eikenprocessierups zit in de microscopisch kleine brandharen die de rups na de derde vervelling krijgt. De brandharen zijn pijlvormig met weerhaakjes die gemakkelijk in de huid, ogen en luchtwegen kunnen binnendringen. Contact met brandharen kan binnen een paar uur klachten veroorzaken, zoals:
– jeuk, bultjes, blaasjes, roodheid die een ontsteking van de huid kunnen veroorzaken;
– rode, dikke, en/of ontstoken ogen;
– een loopneus, kriebel in de keel, hoesten, moeilijk slikken, en kortademigheid;
– algemene klachten zoals braken, duizeligheid, koorts en algehele malaise.

De overlast van de brandharen van de rups start meestal in mei en loopt door tot en met augustus. Voor meer informatie over de processierupsen en gezondheidsklachten kunt u terecht bij de GGD in uw regio en op de websites www.vlinderstichting.nl en www.oakie.info.

Wat is eraan te doen?
Bent u in aanraking gekomen met de brandharen van de rups, dan is het belangrijk om te voorkomen dat de brandharen zich verder over het lichaam verspreiden. Het is daarom goed om de huid direct na de blootstelling met plakband te strippen, om zo alle brandharen te verwijderen. Vervolgens de huid goed wassen en de ogen goed spoelen met lauw water. Aangezien de brandharen moeilijk uit kleding te verwijderen zijn, is het noodzakelijk om de kleding heel grondig te wassen (liefst op 60ºC). Bij hevige jeuk kan een zalf op basis van menthol, aloë vera of calendula verlichting geven. Zijn de klachten ernstiger, dan is het verstandig naar de huisarts te gaan.

Hoe voorkomt u problemen?
Probeer ramen en deuren zoveel mogelijk dicht houden wanneer er een nest vlak bij uw huis is. Zo voorkomt u dat de brandharen in huis terecht komen.
U kunt nestkastjes in uw tuin aanbrengen voor o.a. de koolmees, pimpelmees en boomklever. Deze vogelsoorten eten de eikenprocessierupsen op. Op korte termijn biedt dit geen oplossing, maar voor de toekomst draagt dit wel bij aan vermindering van de rupsenoverlast.
Zorg voor een goede bedekking van de hals, armen en benen als u een bezoek brengt aan een natuurgebied waar de eikenprocessierups voorkomt.
Ga niet op de grond zitten en probeer direct contact met rupsen, (oude) brandharen, spinselnesten en vervellingshuidjes zoveel mogelijk te vermijden.
Maak kinderen attent op het gevaar van de eikenprocessierups.
Indien in uw omgeving de eikenprocessierups voorkomt, laat kinderen dan niet op het gazon spelen.
Houd zandbakken zo veel mogelijk gesloten en laat speelgoed niet buiten liggen.
Vermijd wegen waar eikenbomen met veel (nesten met) eikenprocessierupsen staan. Ook oude nesten van vorig jaar bevatten veel brandharen en die kunnen verwaaien.
Hebt u in uw eigen tuin te maken met eikenbomen met eikenprocessierupsen, ga dan niet zelf de rupsen bestrijden, maar huur een deskundig bedrijf in of vraag om advies bij gemeente Someren.

Uw melding
Wij blijven alert op de aanwezigheid van rupsen en zullen later in het jaar ook rupsen wegzuigen of plukken op plaatsen waar deze overlast geven. Wij stellen uw hulp en melding hierbij op prijs.
Ziet u processierupsen in bomen neem dan contact op met de gemeente Someren via tel. (0493) 67 12 12 of www.asten.nl/wonen/melding-woon-of-leefomgeving.

Gemeente Someren