Morgen, maandag 8 november starten de gemeente Someren en Bosgroep Zuid-Nederland weer met het verspreiden van steenmeel op de Lieropsche Heide ten zuiden van het Beuven. De verspreiding van het steenmeel gebeurt met een helikopter.
De werkzaamheden zullen ongeveer zes dagen in beslag nemen. Er zal alleen op doordeweekse dagen worden gewerkt. De werkzaamheden zijn afhankelijk van gunstige weersomstandigheden. Dit kan betekenen dat er besloten wordt om niet te vliegen op bepaalde dagen en tijden. Het terrein is gedurende de werkzaamheden gedeeltelijk afgesloten. Dit in verband met de veiligheid van bezoekers.
Het vliegen is goed te volgen vanuit de parkeerplaats van De Soete inval.
Het verspreiden van steenmeel is één van de herstelmaatregelen waarmee men de komende jaren werkt aan duurzaam herstel van de bodem in dit natuurgebied. De bodem van veel natuurgebieden op de hogere zandgronden zijn door verzuring en vermesting belangrijke nutriënten zoals calcium, kalium en sporenelementen kwijtgeraakt. Hierdoor is de bodem sterk verarmd en uitgeloogd en het bodemleven gaat hard achteruit. Daardoor hebben allerlei planten en dieren het moeilijk en sommige verdwijnen zelfs. De soorten die juist profiteren van de grote hoeveelheid stikstof pakken juist hun kans en verdringen zeldzame soorten. De variatie aan soorten neemt zo fors af en ook de voedingswaarde van planten wordt minder. Dat alles heeft grote gevolgen voor het hele ecosysteem, dat zichtbaar onder grote druk staat.
De natuur kan deze problemen inmiddels niet meer zelf oplossen. Een helpende hand is nodig om de biodiversiteit en de weerbaarheid van bos en natuur te verhogen, zodat deze beter bestand zijn tegen stikstofdepositie en de veranderingen in ons klimaat. Het verspreiden van steenmeel is één van de herstelmaatregelen om het gebied te helpen herstellen.
Steenmeel is 100% natuurlijk. Zoals de naam al aangeeft bestaat het uit gemalen steen; lavagesteente om precies te zijn. Daarin zitten belangrijke nutriënten die hier door uitloging zijn verdwenen, zoals kalium, calcium en mangaan.
In tegenstelling tot kalk komen de nutriënten bij steenmeel langzaam vrij, wat gunstiger is voor het ecosysteemherstel. De nutriëntenbalans in de bodem kan zich zo herstellen, waardoor belangrijke biologische processen weer op gang komen. Per hectare verspreidt men 10 ton steenmeel, wat slechts kort te zien is als een dun waasje op de grond. Het lijkt een beetje op ‘metselzand’. Het materiaal verdwijnt al snel in de grond waar het wordt opgenomen door planten.
Het verspreiden van het steenmeel gebeurt met een helikopter. Een groot voordeel hiervan is dat men heel nauwkeurig kan werken, zonder de bodem in het gebied te verstoren met zware machines. Vooraf is zorgvuldig bekeken welke verspreidingsmethode het meest gunstig is, zowel milieutechnisch als qua tijd en kosten. De helikopter blijkt op alle fronten de beste keuze voor grotere gebieden zoals hier het geval is.
Er is een aparte plek afgezet waar het steenmeel ligt. Hier staat een shovel klaar om het steenmeel te laden. Onder de helikopter hangt een grote bak, waar men het steenmeel in kiept. Tijdens het laden hangt de helikopter rustig in de lucht, boven het depot. Een knap staaltje vliegkunst. Het laden van het steenmeel kost slechts enkele seconden, waarna de piloot naar de gewenste locatie vliegt en de bak hier precies op de juiste plek kan legen. Dat ziet er eigenlijk hetzelfde uit als het verspreiden van bluswater. Binnen enkele minuten is de helikopter weer terug bij het depot om een nieuwe lading steenmeel op te halen. Zo kan men het hele gebied in enkele uren heel zorgvuldig voorzien van een laagje steenmeel.
Steenmeel is een natuurproduct en niet schadelijk voor de gezondheid, maar inademen is natuurlijk niet gewenst. Bovendien is het belangrijk dat men voldoende afstand tot het werk houdt, zodat de machines veilig kunnen werken. Daarom zullen enkele paden en delen van het gebied tijdens het werk korte tijd afgesloten zijn voor bezoekers. Om recreanten goed te informeren zodat precies duidelijk is waar men even niet kan komen en waarom, hangen er tijdens de uitvoering informatieaffiches in het gebied.
De steenmeelverspreiding is onderdeel van een breed maatregelenpakket dat de leden samen met Bosgroep Zuid Nederland de komende jaren integraal realiseren. Naast het verspreiden van steenmeel draagt bijvoorbeeld ook de aanplant van rijkstrooiselsoorten zoals winterlinde, esdoorn en hazelaar bij aan het gewenste bodemherstel. De herstelwerkzaamheden zijn mogelijk dankzij het programma ‘Biodiversiteit en leefgebieden bedreigde soorten’ en binnen het uitvoeringsprogramma van N2000, van de provincie Noord-Brabant.
Voor meer informatie over het project of in geval van vragen, kan men terecht bij Bosgroep Zuid Nederland.
Op de website zijn mogelijke vragen die men heeft te vinden, met bijbehorende antwoorden.
In 2018 maakte Peter van Schalen enkele filmpjes bij de verspreiding van steenmeel over de Lieropsche Heide ten noorden van het Beuven.